Tozla Mücadele Yönetmeliği

Tozla Mücadele Yönetmeliği işyerlerinde tozdan kaynaklı olan risklerin önlenmesi içindir. İşyerlerinde iş sağlığının ve güvenliğinin sağlanması açısından önemli olan bu yönetmelik, çalışan sağlığını korumayı amaçlamaktadır. İşten kaynaklı olarak ortaya çıkacak tozların etkilerinden kurtarmayı hedefleyen yönetmelik kapsamında işletmelerin nasıl davranacağı belirlenmektedir.

Tozla Mücadele

Tozla mücadele tozun ortaya çıkacağı çalışma koşullarına sahip olan işletmeler için önemli bir noktadır. İlgili yönetmelik kapsamında usul ve esasları belirlenen bu durum, çalışma koşullarında sağlıklı bir ortamın meydana gelmesini sağlamaktadır. İlgili yönetmelik kapsamında; işveren her türden tozun oluştuğu işyerlerinde çalışanların toza maruz kalmasını engellemek ve çalışanların tozdan kaynaklı olan tehlikelerden korunması amacıyla tüm önlemleri almalıdır.

İşverenler ayrıca tozdan kaynaklı sorunların önlenmesi için farklı tedbirlere de başvurabilmektedir. İkame yönteminin uygulanması durumunda tozun oluşumuna yol açan tehlikeli maddeler yerine çalışanların sağlık ve güvenlik açısından tehlikesiz olan maddeleri kullanması hedeflenmektedir. Riskin kaynağında önlenmesi için ise uygun iş planının yapılması ve ayrıca toplu koruma yöntemlerinin tercih edilmesi gerekir. Toz çıkışının engellenmesi için ise uygun mühendislik yöntemlerinin kullanması da yönetmelik kapsamında diğer vurgulanan kısımdır.

Toz Ölçümü

Tozla mücadele kapsamında alınacak önlemlerin belirlenmesinde toz ölçümü yapılmaktadır. Toz, tanecik büyüklüğü kapsamında 300 mikronun altındaki taneciklerdir. Hava ya da gaz içinde karışım halinde yer alan bu tozlar iş sağlığı açısından ciddi risk oluşturmaktadır. İşyerlerinde tozun olumsuz sağladığı etkilerden korunmak amacıyla toz ölçümü yapılmaktadır.

Açık ve kapalı olan madenler, imalathaneler, mobilya atölyeleri, seramik ve cam üretim alanları, kimya ve ilaç sanayi, kesme ve zımparalama işletmelerinde toz ölçümleri yapılmaktadır. Toz ölçümünün yapılmasında çalışanların maruz kaldıkları havada gözle görünen ya da görünmeyen toz yoğunluğunu  belirlenmesi ve miktarının hesaplanması hedeflenmektedir. İşyerinin içinde yer alan toz kaynakları başta olmak üzere toz kaynaklarının etki alanlarına, idari alanlara ve çalışma alanlarına yönelik ölçüm yapılmaktadır. Ölçüm esnasında uygulanan temel yöntemler şu şekilde sıralanabilir;

• Gravimetri
• Radyometri / ß Işını Absorbsiyonu
• Reflektometri / Siyah Duman
• Nefhelometri / Işık kırınımı
• Piezoelektrik terazi yöntemi

Bu yöntemler toz miktarının ne kadar olduğunu belirtmek açısından faydalı olur. Ölçüm tekniğine göre kullanılan cihazlar da farklılık gösterebilir. Bunlar da şu şekilde sıralanabilir;

• Konimetre
• Filtreli aletler
• Gravimetrik Ölçüm
• Isısal çökeltici
• Tindalometre
• Elektrostatik Presipitatör
• Radyasyon Dedektörü
• Yüzeysel Toz Ölçüm Cihazları(Toz Kovaları)

Hava miktarında bulunan toz, havadan ayrılarak tartılır ve sonrasında mgr/cm3 olarak hesaplanmaktadır. 5 mikrodan büyük toz tanecikleri için ayrım yapılır ve böylece hata payının da önüne geçilir. Ayrılan tozlar cam levha üzerine toplanmaktadır. Toz ile mücadelede çalışanların sağlıkları için en büyük sorun 0,5 – 5 mikron arasındaki taneciklerdir.

İşverenin Yükümlülükleri

Toz ile mücadele için 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işverenlere belirli yükümlülükler tanımlanmıştır. Bunlar;

• Çalışanlar için tozdan uzak, ferah bir ortam sağlanması,
• Toz ölçümü ile alanın çalışma koşullarına uygunluğunun belirlenmesi,
• Gerekli cihazlar ile birlikte tozun önüne geçilmesi şeklinde özetlenebilir.

Havalandırma Sistemleri

Kanalİst Havalandırma Sistemleri tarafından sunulan havalandırma sistemleri, ortamdaki toz ve kirli havanın uzaklaştırılması için etkilidir. Güçlü filtreler ile kullanılan havalandırma sistemleri sürekli olarak ortamdaki havayı yeniler. Bu sayede de ortamda toz ve kötü havanın birikmesinin önüne geçerek sağlıklı çalışma koşullarının oluşmasını sağlarlar. Aynı zamanda iklimlendirme ihtiyaçlarına da etkili bir çözüm olan bu sistemler küçük ya da büyük yapıda, alanın ihtiyaçlarına göre tasarlanabildikleri için tüm işletmelerin temiz hava ihtiyaçlarına doğru yanıtlar verecek şekilde bulunabilmektedir.